रविवार, ३१ मार्च, २०१९

ओळख



रोज संध्याकाळी
नगरप्रदक्षिणेला निघतो
तेव्हा अनेक
आजोबा भेटतात.

काहींच्या मूकओळखी होतात.
काही आजोबा परत दिसले की हसतात
काही खिन्नपणे तर
काही निर्विकारपणे निघून जातात.
तरी पण ती ओळख असतेच...

बरेच महिने एक आजोबा दिसले नाहीत.
त्यांची आठवण झाली की
मन कावरे-बावरे व्हायचे
तसे ते माझ्याशी एकदाच बोलले...
तेव्हा त्यांनी मी सायकल चालवणे
का बंद केले म्हणून जाब विचारला
त्यांची मला खूप गंमत वाटली होती...
नंतर कित्येक महिने दिसले नाहीत
म्हणून बेचैन झालो.

आज ते अचानक दिसले
इतकंच नाही तर
त्यांनी लांबुन हसून हात केला ...

किती बरे वाटले म्हणुन सांगू! 

मंगळवार, १२ मार्च, २०१९

प्राण्यांचे मानवीकरण



मी गेले काही दिवस fbवर पाळीव प्राण्यांविषय़ीचे व्हिडीओज नियमित बघतोय. हे व्हिडीओ घरात पाळलेल्या वाघसिंहापासुन ते अजगर आणि वेगवेगळ्या पक्ष्यांपर्यंत आहेत. कुत्रा या पूर्ण रेंजचा मध्यबिंदू आहे.


हे व्हिडीओज बघताना प्राण्यांचे मानवीकरण किती वेगाने होते आहे, हे बघून मन अचंबित होते. घरातल्या लहान बाळांची काळजी घेणारी, त्यांचे पांघरूण सारखे करणारी, आजारी माणसांची काळजी घेणारी कुत्री, सोप्या बेरजा वजाबाक्या करणारी, नृत्य करणारी, इतकंच नव्हे तर गाणारी कुत्री बघून अचंबित व्हायला होते.


पाळीव प्राण्यांमध्ये वाढत असलेली ही मानव-सदृश वर्तन आणि बुद्धीमत्ता बघुन काही महत्त्वाच्या गोष्टी लक्षात येतात आणि पटतात


- आपली बुद्धीमत्ता जनुकांमध्ये असते. जनुकांचे व्यक्त होणे आजुबाजुच्या वातावरणावर अवलंबून असते. (नुकत्याच एका हायकोर्टाच्या निकालात या वास्तवाची दखल घेतली आहे).

- सुरक्षा, पोषण आणि चैतन्य (stimulation) ज्या वातावरणात मिळते तिथे बौद्धिक विकास झपाट्याने होतो आणि तिथेच निष्ठा, आपलेपणा निर्माण होतात

शुक्रवार, १ मार्च, २०१९

यमक



मधुमेही
मेंदूतून
झिरपलेली,
यमके
हुकल्यावर,


हुंगतात
उकीरडे
फेसबुकवर

मुग्धवांझोटी!


-- -राजीव उपाध्ये