कुणी काहीही म्हणोत, निसर्गाने मला पुस्तकी हूशारी दिली नसली तरी सुपीक डोके भरपूर दिले आहे. आईवडिलांनी आणि शाळेत कवठेकरसरांनी त्यांच्या कुवतीनुसार माझ्या सुपीक डोक्याची भरपूर मशागत केली. दूर्दैवाने ही सुपिकता मोजायची तेव्हा पद्धतही नव्हती आणि त्यासाठी प्रगतीपुस्तकात रकानाही नव्हता. असता तर माझा नंबर १ला नक्की आला असता.
शाळेत असताना अनेक वेडगळ कल्पनांना बोलुन दाखवायची हक्काची जागा म्हणजे कवठेकरसरांचा हॉबीक्लब! कल्पनाशक्तीला खर्या अर्थाने पंख देणारी जागा तेव्हा पुण्यात एकाच शाळेत होती, ती म्हणजे नूमविमधला कवठेकरसरांचा हॉबीक्लब! कवठेकरसरांची दूसरी एक देणगी म्हणजे आमच्या संगीतद्वेष्ट्या घरात जन्म घेऊन त्यांच्यामुळे मला शास्त्रीय संगीताची गोडी लागली आणि माझ्या पणजोबांचे म्हणजे कै. विठ्ठल सीताराम गुर्जरांचे मोठेपण, कवठेकरसरांच्या वडिलांनी म्हणजे कै. दत्त रघुनाथ कवठेकरांनी सांगितल्यामुळे मला कळले.
तर या हॉबीक्लबमध्ये आम्ही आठवीत आणि नववीत असताना बरेच उद्योग केले! बर्याच गोष्टी करण्याचे भरपूर मनसुबे पण केले (त्यातले एक म्हणजे खराखुरा म्हणजे १६ मिमि प्रोजेक्टर हाताळून सगळ्यांना खरा सिनेमा दाखवायचा आनंद कवठेकर सरांमुळे मिळाला.). मी तेव्हा आणखी दोन गोष्टीनी खूप झपाटून गेलो होतो - एक म्हणजे ट्रान्समीटर आणि दूसरे म्हणजे स्टीम-इंजिन! या दोन गोष्टीसाठी मी बराच हट्ट, आदळआपट पण केलेली आहे. पण ट्रान्समीटर करू देण्यास कवठेकरसर त्यातल्या कायद्याच्या कटकटीमुळे राजी नव्हते. स्टीम-इंजिन करायला हरकत नव्हती पण योग्य सामग्री आणि त्यासाठी लागणारे वर्कशॉप मिळणे तेव्हा जरा अवघड होते. स्टीम-इंजिनचा आराखडा करण्यात मी असंख्य तास घालवले. साहित्य गोळा करण्यासाठी अनेक वर्कशॉपचे उकिरडे पालथे घातले. घरात कचरा गोळाकरण्यासाठी मार पण खाल्ला. कधी सिलेंडर साठी पाईपचा योग्य तुकडा मिळायचा तर कधी पिस्टन साठी. हे दोन्ही मिळाले तर फ्लायव्हील साठी योग्य धातूचा तुकडा मिळत नसे. वडिलांनी मला सांगितले होते की, "तुझे सगळे साहित्य गोळा झाले की मला सांग. मग मी ते जोडण्यासाठी योग्य वर्कशॉप शोधून देईन." एखादा योग्य तुकडा सापडला की वडिलांना आणि कवठेकरसरांना दाखवायचा आणि त्यांचे मत घ्यायचे हा तेव्हा नेम होता. तेव्हा दोघेही मला नाउमेद न करता गंभीरपणे सूचना करत असत. हे साहित्य गोळा करताकरता दहावी झाली. अकरावीत गेलो. अकरावीत असताना वडिलांना १ला हार्ट अटॅक आला आणि आयुष्य विस्कळीत झाले. मग सगळी स्वप्ने बासनात बांधून ठेवावी लागली होती. त्यात स्टीम एंजिनचे स्वप्न पण गुंडाळले गेले आणि अडगळीत गेले...
आज हे आठवायचे कारण म्हणजे आज सकाळी ऍमेझॉन वर घोटाळत असताना एक खेळणे दिसले. बराच वेळ निरखले तेव्हा मी ४० वर्षापूर्वी डिझाईन केलेल्या स्टिम-एंजिनला कुणी तरी प्रत्यक्षात आणून विकायला ठेवले होते. किंमत रुपये ३००० फक्त. खालच्या प्रतिसादात कुणीतरी आपल्या सत्तरीतल्या वडीलांना ते भेट दिले तेव्हा त्यांना झालेला आनंद वर्णन केला होता. मी बराच वेळ त्या खेळण्यात हरवून गेलो होतो, तेव्हा शेजारी बसलेल्या बायकोला कळेना नवरा एव्हढा एका खेळण्यात का हरवला आहे. तेव्हा मी तिला वरील सर्व हकीकत सांगितली अन् म्हणालो घ्यावे की न घ्यावे कळत नाहीये. आणि मग एक सुखद आश्चर्याचा धक्का बसला...
बायकोने हुकूम सोडला, "घेऊन टाक. माझी तुला वाढदिवसाची भेट!" :D
मग बायकोने कंप्युटरचा ताबा घेऊन लगेच ऑर्डर पण केले आहे.
आयुष्यात मी कदाचित एखादी महागडी कार घेईनही. पण या खेळण्याची सर त्या गाडीला नसेल. Thanks you Aparna!! :D
असो, आयुष्याचा एकंदर ताळेबंद मांडला तर पूर्ण झालेल्या स्वप्नांची संख्या अपूर्ण स्वप्नांपेक्षा किंचित जास्तच आहे. स्वप्ने बघायला शिकविण्यात आईवडिलांचे आणि कवठेकर सरांचे योगदान मोठ्ठे आहे...
शाळेत असताना अनेक वेडगळ कल्पनांना बोलुन दाखवायची हक्काची जागा म्हणजे कवठेकरसरांचा हॉबीक्लब! कल्पनाशक्तीला खर्या अर्थाने पंख देणारी जागा तेव्हा पुण्यात एकाच शाळेत होती, ती म्हणजे नूमविमधला कवठेकरसरांचा हॉबीक्लब! कवठेकरसरांची दूसरी एक देणगी म्हणजे आमच्या संगीतद्वेष्ट्या घरात जन्म घेऊन त्यांच्यामुळे मला शास्त्रीय संगीताची गोडी लागली आणि माझ्या पणजोबांचे म्हणजे कै. विठ्ठल सीताराम गुर्जरांचे मोठेपण, कवठेकरसरांच्या वडिलांनी म्हणजे कै. दत्त रघुनाथ कवठेकरांनी सांगितल्यामुळे मला कळले.
तर या हॉबीक्लबमध्ये आम्ही आठवीत आणि नववीत असताना बरेच उद्योग केले! बर्याच गोष्टी करण्याचे भरपूर मनसुबे पण केले (त्यातले एक म्हणजे खराखुरा म्हणजे १६ मिमि प्रोजेक्टर हाताळून सगळ्यांना खरा सिनेमा दाखवायचा आनंद कवठेकर सरांमुळे मिळाला.). मी तेव्हा आणखी दोन गोष्टीनी खूप झपाटून गेलो होतो - एक म्हणजे ट्रान्समीटर आणि दूसरे म्हणजे स्टीम-इंजिन! या दोन गोष्टीसाठी मी बराच हट्ट, आदळआपट पण केलेली आहे. पण ट्रान्समीटर करू देण्यास कवठेकरसर त्यातल्या कायद्याच्या कटकटीमुळे राजी नव्हते. स्टीम-इंजिन करायला हरकत नव्हती पण योग्य सामग्री आणि त्यासाठी लागणारे वर्कशॉप मिळणे तेव्हा जरा अवघड होते. स्टीम-इंजिनचा आराखडा करण्यात मी असंख्य तास घालवले. साहित्य गोळा करण्यासाठी अनेक वर्कशॉपचे उकिरडे पालथे घातले. घरात कचरा गोळाकरण्यासाठी मार पण खाल्ला. कधी सिलेंडर साठी पाईपचा योग्य तुकडा मिळायचा तर कधी पिस्टन साठी. हे दोन्ही मिळाले तर फ्लायव्हील साठी योग्य धातूचा तुकडा मिळत नसे. वडिलांनी मला सांगितले होते की, "तुझे सगळे साहित्य गोळा झाले की मला सांग. मग मी ते जोडण्यासाठी योग्य वर्कशॉप शोधून देईन." एखादा योग्य तुकडा सापडला की वडिलांना आणि कवठेकरसरांना दाखवायचा आणि त्यांचे मत घ्यायचे हा तेव्हा नेम होता. तेव्हा दोघेही मला नाउमेद न करता गंभीरपणे सूचना करत असत. हे साहित्य गोळा करताकरता दहावी झाली. अकरावीत गेलो. अकरावीत असताना वडिलांना १ला हार्ट अटॅक आला आणि आयुष्य विस्कळीत झाले. मग सगळी स्वप्ने बासनात बांधून ठेवावी लागली होती. त्यात स्टीम एंजिनचे स्वप्न पण गुंडाळले गेले आणि अडगळीत गेले...
आज हे आठवायचे कारण म्हणजे आज सकाळी ऍमेझॉन वर घोटाळत असताना एक खेळणे दिसले. बराच वेळ निरखले तेव्हा मी ४० वर्षापूर्वी डिझाईन केलेल्या स्टिम-एंजिनला कुणी तरी प्रत्यक्षात आणून विकायला ठेवले होते. किंमत रुपये ३००० फक्त. खालच्या प्रतिसादात कुणीतरी आपल्या सत्तरीतल्या वडीलांना ते भेट दिले तेव्हा त्यांना झालेला आनंद वर्णन केला होता. मी बराच वेळ त्या खेळण्यात हरवून गेलो होतो, तेव्हा शेजारी बसलेल्या बायकोला कळेना नवरा एव्हढा एका खेळण्यात का हरवला आहे. तेव्हा मी तिला वरील सर्व हकीकत सांगितली अन् म्हणालो घ्यावे की न घ्यावे कळत नाहीये. आणि मग एक सुखद आश्चर्याचा धक्का बसला...
बायकोने हुकूम सोडला, "घेऊन टाक. माझी तुला वाढदिवसाची भेट!" :D
मग बायकोने कंप्युटरचा ताबा घेऊन लगेच ऑर्डर पण केले आहे.
आयुष्यात मी कदाचित एखादी महागडी कार घेईनही. पण या खेळण्याची सर त्या गाडीला नसेल. Thanks you Aparna!! :D
असो, आयुष्याचा एकंदर ताळेबंद मांडला तर पूर्ण झालेल्या स्वप्नांची संख्या अपूर्ण स्वप्नांपेक्षा किंचित जास्तच आहे. स्वप्ने बघायला शिकविण्यात आईवडिलांचे आणि कवठेकर सरांचे योगदान मोठ्ठे आहे...